“Khi tiêu thụ quá nhiều đồ uống có đường, vấn đề cốt lõi là quá trình tăng đường huyết nhanh nên sẽ tăng nhanh insulin, từ đó kéo theo hàng loạt hậu quả phía sau: tim mạch, thận, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu”, bác sĩ Phương Anh phân tích.

Bác sĩ Phương Anh cũng bày tỏ lo ngại về nếu như trước đây, mắc bệnh đái tháo đường ở tuổi 40 được xem là trẻ, thì nay, người 20-30 tuổi mắc bệnh này ngày càng phổ biến.

“Kết cục là hàng loạt hệ luỵ về sức khoẻ, chất lượng sống, kinh tế với cá nhân, gia đình, an sinh xã hội, kéo dài đến suốt đời người bệnh”, bác sĩ nói.

Do đó, bác sĩ Phương Anh đề xuất cần sớm có các giải pháp hiệu quả để kiểm soát việc tiêu thụ quá nhiều đồ uống có đường. Điều này đặc biệt quan trọng với đối tượng trẻ nhỏ, học sinh, giới trẻ.

Tăng nhận thức, hạn chế quảng cáo, áp thuế tiêu thụ đặc biệt

Theo bác sĩ Phương Anh, quan sát thực tế cho thấy thể tích đựng đồ uống có đường hiện nay đã tăng gấp đôi, gấp ba thậm chí hơn thế, so với trước đây. Nhu cầu tiêu thụ đồ uống này rất cao có lý do của tâm lý, nhận thức, thói quen…

Để giảm lượng tiêu thụ, bác sĩ Phương Anh cho rằng cần nhắm đến người cung cấp với các quy định cụ thể để giảm thể tích đồ uống có đường bán ra cho mỗi người mua (ví dụ giới hạn các loại ly, chai, lon đựng đồ uống có đường tối đa 500ml..).

Tại nơi bán đồ uống có đường cần có những khuyến cáo vì sức khoẻ người tiêu dùng: thông báo hàm lượng đường có trong chai/lon/ly đồ uống bán ra; khuyến cáo về lượng đường tối đa mà cơ thể nên tiêu thụ mỗi ngày…

“Những cảnh báo giúp tăng nhận thức của người tiêu dùng về sức khoẻ và giới hạn được lượng tiêu thụ. Tất nhiên, đó là một quá trình lâu dài”, bác sĩ Phương Anh nói. Thực tế, trung bình một người Việt đang tiêu thụ 46,5g đường một ngày, gần gấp đôi mức khuyến nghị để có lợi hơn cho sức khỏe của WHO.

Tổ chức Y tế Thế giới khuyến nghị các quốc gia cần kết hợp 3 giải pháp để kiểm soát tiêu thụ đồ uống có đường: giáo dục truyền thông, hạn chế quảng cáo đồ uống có đường đối với trẻ em và áp thuế đối với đồ uống có đường. 

Ông Mark Goodchild, chuyên gia của Tổ chức Y tế Thế giới tại Geneva, cho biết gánh nặng y tế của Việt Nam cũng như nhiều quốc gia khác đang ngày càng gia tăng do các bệnh không lây nhiễm. Một trong các nguyên nhân là do chế độ dinh dưỡng không hợp lý.

Theo ông Mark, đường tự do trong đồ uống có đường hầu như không có giá trị dinh dưỡng. Các sản phẩm này lại được tích cực quảng bá và tiếp thị cho giới trẻ, nhóm có nguy cơ cao mắc các bệnh không lây nhiễm liên quan đến chế độ ăn trong tương lai.

Do đó, ông khuyến nghị áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường, giải pháp được xem là mạnh mẽ và hiệu quả nhất để giảm tiêu thụ đồ uống này. Hiện, 115 quốc gia và vùng lãnh thổ đã áp thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có đường.

"Việt Nam có cơ hội ngăn chặn nhiều bệnh không lây nhiễm liên quan đến chế độ ăn uống trong tương lai. Thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường sẽ là một phần trong gói can thiệp đó", ông Mark Goodchild nói.

Tuy nhiên, do bản chất tiết canh là máu động vật chưa được chế biến, có thể có ký sinh trùng hay ấu trùng nên người sử dụng có nguy cơ nhiễm giun, sán... Nhiều trường hợp bị viêm nhiễm đường tiêu hoá, một số người nhiễm liên cầu lợn gây ra viêm não, thậm chí có thể tử vong sau khi dùng món ăn phổ biến này.

Các loại thịt đỏ, nội tạng động vật, các loại rau có màu xanh đậm, các loại đậu… cũng chứa nhiều sắt. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra ăn nhiều thịt đỏ có nguy cơ dẫn đến bệnh tim mạch và ung thư đại trực tràng. Vì vậy, dù thịt đỏ tốt cho người thiếu máu do thiếu sắt nhưng chỉ nên ăn 1-2 lần/tuần. Những ngày còn lại nên thay bằng thực phẩm khác như thịt gà, cá, trứng…

Ngoài ra, những loại rau củ trái cây có màu đỏ như thanh long, củ dền… cũng tốt cho quá trình hấp thu sắt vì trong thành phần có chất caroten. Trái cây giàu vitamin C cũng tốt cho quá trình này.

Lưu ý là canxi ảnh hưởng đến quá trình hấp thu sắt. Do đó, nên uống sữa cách tối thiểu 2 tiếng khi uống thuốc sắt hoặc ăn thực phẩm giàu sắt. 

Đối với người không có bệnh lý đặc biệt gây ra tình trạng ứ sắt, cơ thể sẽ hạn chế hấp thu sắt qua đường tiêu hoá nếu ăn uống quá nhiều thực phẩm giàu sắt hoặc tự đào thải ra ngoài. 

Loại trứng gà nào bổ dưỡng nhất?

Loài cá được ví như ‘nhân sâm dưới nước’ tốt cho thận, gan

Thịt ốp pô xe máy

Chắc hẳn ai đam mê phượt, du lịch bụi đều biết đến món ăn sáng tạo này. Thịt ốp pô vừa lạ miệng, vừa tận dụng được quãng thời gian chạy xe để chế biến mà không bị mất nhiều chi phí. Chị Bùi Hương, 1 phượt thủ cũng từng có những trải nghiệm thú vị về món ăn tự chế ấy.

Chị chia sẻ: “Đợt nhóm mình đi A Pa Chải, cũng lọ mọ mang thịt đi để làm món thịt ốp pô xe máy. Mình nghe nhiều nhóm đi trước kể lại nên cũng hào hứng muốn thử xem cảm giác khi ăn món lạ lẫm đó như thế nào. Để chuẩn bị cho chuyến đi và bữa ăn gồm 7 người, nhóm tìm mua giấy bạc, dây thép, kìm bấm từ Hà Nội. Các bạn có thể mua ở chợ hoặc các siêu thị đều có sẵn.

Thịt ướp chuẩn bị gói giấy bạc

Nhiều trường hợp chuẩn bị thịt ở nhà rồi đóng hộp mang đi nhưng nhóm mình đến chợ Bắc Hà mới mua để giữ thịt tươi. Cách làm món này đơn giản, bạn chỉ cần mua thêm ít sả đập dập rồi nêm cùng 2 gói muối mì tôm vào thịt”.

Nhóm phượt của chị Bùi Hương luôn có những ý tưởng mới lạ chế biến món ăn trên những cung đường

Những người đam mê phượt như chị Hương luôn tận dụng triệt để thời gian, những tiện lợi trên đường nên thịt ốp pô là món dễ làm nhất. Chị cũng cho biết thêm, thịt muốn ngon nên chọn loại thịt ba chỉ, khi ốp vào pô xe máy phần mỡ dính vào pô sẽ ngon như cách mình rang cháy cạnh ở nhà. Nhờ đó thịt không bị khô mà vẫn béo ngậy. Khi thái ướp nên thái dày khoảng 3 cm, không thái quá mỏng tránh tình trạng thịt nhanh cháy.

Trên đường đi phượt của nhóm, mỗi xe có thể ốp được 2 suất thịt như thế này

Xe chạy trên đường với sức nóng của pô thì khoảng 40-50 km là có thể gỡ thịt ra ăn. Mỗi xe bọc 2 suất ở pô là đủ phần cho 1 nhóm 7 người. Đoàn phượt của chị Hương chỉ mua bổ sung dọc đường chai tương ớt, bánh mì Mường Khương là có thể ngon lành thưởng thức món bánh mì kẹp thịt nướng.

Thành quả sau khi thịt được ốp pô xe máy

Trứng ốp vung

Bên cạnh thịt ốp pô xe máy thì món trứng ốp vung và mì tôm nấu trên những cung đường phượt cũng là một trong những sáng tạo của dân phượt. Chị Hương kể thêm, nhiều đợt nhóm phượt lên vùng cao cũng không phải khệ nệ nhiều đồ.

Mọi người chia nhau mang mì tôm, cồn khô, nước lọc và 2 chiếc nồi nhỏ trong ba lô là có thể yên tâm dã chiến, đủ lương thực đảm bảo cho cả nhóm. Nếu trên đường đi, số nước đã hết mà mọi người muốn nấu mì thì có thể lấy nước suối hoặc xin dân cư trong bản khi nào đến bữa thì tập trung bắc gạch dùng cồn khô để đun nấu dễ dàng.

Chỉ cần chiếc nồi nhỏ, chuẩn bị mì tôm, trứng dân phượt cũng chế biến nhiều món ăn độc đáo (Ảnh internet)

Với món trứng úp vung, chỉ cần ngửa vung xoong và đập trứng lên trên sau 3 phút là có thể thưởng thức món trứng ốp ngay tại bờ suối hoặc ven đường.

Gà “cái bang”

Gà cái bang (gà nướng đất sét) là món ăn không cần sử dụng nồi, niêu nên được giới đi phượt yêu thích. Nguyễn Lan Anh (Cầu Giấy, Hà Nội) nhớ mãi lần đi phượt Tây Bắc được thưởng thức món này. Lan Anh chia sẻ: “Trước khi bắt đầu hành trình, đội mình chuẩn bị sẵn gà và tiến hành nhổ bỏ lông chỗ bầu diều, rửa lòng mề thật sạch, đập hành, sả, ớt rồi nhét bên trong con gà. Ngày hôm sau đi phượt chỉ cần gói nilon cẩn thận và mang thêm đất sét để tiện chế biến dọc đường. Nhóm cứ khi nào đói là mang tất cả đồ ra nướng đơn giản mà tiện lợi vô cùng”.

Gà được đắp đất sét trước khi nướng (Ảnh internet)

Nhóm Lan Anh cũng sử dụng củi khô ven đường để đốt lửa. 5-6 người quây quần bên bếp, rôm rả vài ba câu chuyện và đợi 1-1,5 tiếng là sẽ được món gà nướng đất sét ưng ý. Khi ăn chỉ cần bóc lớp đất bên ngoài, lông gà cũng theo đất mà bong hết. Thịt gà xé nhỏ và chấm muối hay gia vị đã chuẩn bị sẵn rồi nhâm nhi thưởng thức.

Lớp đất sét sau khi đã tách ra sẽ được thành quả như thế này. Tuy không đẹp mắt nhưng thưởng thức khá ngon và lạ miệng (Ảnh internet)

Chỉ với những đồ dùng đơn giản, gọn nhẹ nhưng các phượt thủ đã sáng tạo ra nhiều cách chế biến độc đáo và đột phá. Với những món như thịt ốp pô, gà cái bang hay trứng ốp vung… họ vừa tiết kiệm chi phí lại có thêm nhiều kỷ niệm vui, đáng nhớ trên những cung đường đi của mình.

(Theo Em đẹp)

Trước đó, trong quý II và đầu quý III năm nay, Bộ TT&TT cũng đánh giá và công nhận 3 nền tảng số Việt Nam khác gồm nền tảng tư vấn khám chữa bệnh trực tuyến VOV Bacsi24, công cụ tìm kiếm và trình duyệt Cốc Cốc, nền tảng đọc sách Reavol đạt tiêu chí xác định thí điểm nền tảng số Việt Nam có khả năng triển khai rộng khắp phục vụ người dân năm 2022.

Vào trung tuần tháng 5/2022, nền tảng tư vấn khám chữa bệnh trực tuyến VOV Bacsi24 đã được Bộ TT&TT chính thức công bố là nền tảng số Việt Nam đạt tiêu chí phục vụ người dân . Thông qua nền tảng này, người dân được kết nối với các chuyên gia y tế, bác sĩ của các bệnh viện và có thể nhận được ý kiến tư vấn sức khỏe mọi lúc, mọi nơi, bất cứ khi nào có nhu cầu. Nền tảng VOV Bacsi24 được nhận định đã cụ thể hóa sáng kiến “mỗi người dân một bác sĩ riêng” được nêu trong Chương trình chuyển đổi số quốc gia.

Việc công nhận các nền tảng số đáp ứng tiêu chí phục vụ người dân nằm trong kế hoạch của Bộ TT&TT thực hiện thí điểm đánh giá, công bố các nền tảng số Việt Nam có khả năng triển khai rộng khắp và tuyên truyền, phổ biến cho người dân sử dụng. 

Để hiện thực hóa kế hoạch trên, đầu tháng 4/2022, Bộ TT&TT đã ra quyết định ban hành Khung tiêu chí, thành lập Hội đồng và quy trình xác định nền tảng số phục vụ người dân năm 2022. Theo đó, khung tiêu chí xác định nền tảng số Việt Nam phục vụ người dân gồm 4 nhóm chính: Tư cách pháp nhân và năng lực của tổ chức, doanh nghiệp; chức năng và tính năng của nền tảng số; an toàn, an ninh mạng; đặc thù khác theo từng tình huống, nền tảng cụ thể. Về chức năng, nền tảng số phải bảo đảm có sử dụng hạ tầng điện toán đám mây; có cung cấp chức năng như dịch vụ; có khả năng tùy chỉnh để đáp ứng nhu cầu mà không cần chỉnh sửa mã nguồn...

Với vai trò là cơ quan thường trực Ủy ban quốc gia về chuyển đổi số, Bộ TT&TT đã xác định rằng định hướng xuyên suốt của chuyển đổi số năm nay là đưa hoạt động của người dân, doanh nghiệp lên môi trường số thông qua phổ cập sử dụng các nền tảng số Việt Nam, giúp người dân, doanh nghiệp thụ hưởng trực tiếp sự tiện lợi cũng như lợi ích của chuyển đổi số.

Cụ thể là, phổ cập sử dụng sàn thương mại điện tử cho người dân và các hộ sản xuất nông nghiệp, hộ kinh doanh cá thể; phổ cập sử dụng nền tảng dạy học trực tuyến, hướng dẫn người dân chủ động sử dụng các nền tảng số phục vụ việc học tập; phổ cập sử dụng nền tảng số hỗ trợ tư vấn sức khỏe cá nhân, kết nối trực tiếp giữa người dân với bác sĩ, sử dụng nền tảng số hỗ trợ tư vấn khám, chữa bệnh từ xa của các bệnh viện; phổ cập sử dụng nền tảng số phục vụ nhu cầu thiết yếu của người dân như liên lạc, giải trí, du lịch, đi lại, ăn uống và bảo đảm an toàn thông tin mạng.

Theo ghi nhận từ các hệ thống đo lường của Bộ TT&TT, trong tháng 8/2022, tổng số người dùng trên các nền tảng số Việt Nam đạt mức trên 494 triệu, tăng 23,56% so với cùng kỳ năm trước. Tổng thời gian sử dụng nền tảng số Việt Nam là hơn 934 triệu giờ, chiếm 13,77% so với tổng thời gian sử dụng trên toàn bộ các nền tảng. Tính đến cuối tháng 8, tỷ lệ người dùng các nền tảng số Việt Nam chiếm khoảng 20,33% tổng số người dùng các nền tảng số trên thiết bị di động. 

Để hưởng ứng Ngày chuyển đổi số quốc gia 10/10, Bộ TT&TT đã đề nghị các địa phương đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức, thói quen của người dân trong việc sử dụng các sản phẩm dịch vụ được cung cấp trên các nền tảng số; đẩy mạnh các hoạt động tập huấn, đào tạo về kỹ năng số cho người dân, doanh nghiệp.

Hơn 61.000 Tổ công nghệ số cộng đồng trên cả nước với nòng cốt là lực lượng thanh niên đã và đang “Đi từng ngõ, gõ từng nhà, hướng dẫn từng người” sử dụng các sản phẩm, dịch vụ số. Riêng trong “Tháng 10. Tháng tiêu dùng số”, Bộ TT&TT đặt mục tiêu tối thiểu 10 triệu người dân Việt Nam được phổ biến, hướng dẫn các kỹ năng sử dụng dịch vụ công trực tuyến, mua sắm trực tuyến, thanh toán trực tuyến, sử dụng phần mềm bảo đảm an toàn thông tin mạng ở mức cơ bản và sử dụng các nền tảng số Việt Nam khác do địa phương lựa chọn để giải quyết bài toán của mình.

Vân Anh